Ambachtelijk gemaakt

Puur, natuurlijk, lekker en mooi

Pain de Campagne zonder gist

Pain de Campagne zonder gist

Er gaat niks boven zelf vers gebakken brood en natuurlijk wil je vandaag brood bakken, maar helaas is het gist op. Gelukkig heb je een paar dagen geleden een desem gestart (lees hier hoe je je eigen roggedesem maakt). Met je eigen desem kun je deze overheerlijke Pain de Campagne zonder gist maken. Het leuke van dit recept is dat het heel eenvoudig te maken is, het enige wat misschien moeite kost is de lange wachttijd. Deeg met desem moet namelijk langer rijzen dan deeg met gist. Maar goed, je hebt alle tijd, want je hebt nu toch even niks beters te doen. Hup, aan de slag dus en zet de ingrediënten klaar!

Ingrediënten

  • 100g seminola (durum meel)
  • 100g roggebloem
  • 300g tarwebloem
  • 125g roggedesem
  • ca. 300g lauw water (kijk vooral of het deeg niet te nat wordt)
  • 12g zout

Wat heb je verder nodig?

  • Olijfolie extra vierge voor het invetten van de kom voor het rijzen (geeft ook extra smaak aan het deeg)
  • Oven met boven- en onderwarmte
  • gietijzeren pan met deksel die in de oven kan
  • kneedmachine tenzij je met de hand wil kneden
  • rijsmandje
  • bloem om te bestuiven

Bereiding:

Begin met de verschillende soorten meel door elkaar te mengen en maak een kuiltje in het midden en giet daarin 250g van het water. Meng desem in het water en meng dit met wat van de bloem tot een papje. Meng alles door elkaar en voeg tijdens het mengen het zout toe. Wanneer alles goed vochtig is en aan elkaar plakt kun je het in de kneedmachine zetten (niet te hoge stand) en kneden tot het een deeg is geworden (ca. 15 min.). Tijdens het kneden, als er een redelijke glutenstructuur is ontstaan, kun je de rest van het water toevoegen en verder kneden. Nu hoor je vaak dat het deeg goed is als je er een vliesje van kunt maken. Afhankelijk van de kwaliteit van de bloem kan dit soms wat moeilijk gaan. Zeker de toevoeging van rogge draagt niet bij aan het vormen van een vliesje.

Haal het deeg uit de kneedmachine en kneed het nog even kort door op een met tarwebloem bestoven werkvlak en bol het op zodat het mooi strak kan rijzen in een met de olijfolie ingevette kom. Dek het af met wat huishoudfolie en een theedoek. Dit doe ik tegen uitdrogen omdat ik geen rijskast heb, ik ben immers thuisbakker en geen professional die productie moet draaien! (TIP: bij de Ikea kun je ronde kunststof mengkommen (Allehanda) kopen met een deksel.) Laat dit nu een tijd rijzen in een goed warme omgeving (zomers doorgaans geen probleem). Ga in de tussentijd een beetje orde op zaken stellen in de keuken of lekker een boek lezen. Dit kan wel enkele uren duren. Het kan ook helpen om na een paar uur het deeg door te slaan en op te bollen voor een tweede rijs.

Als het deeg voldoende is gerezen kun je het doorslaan op een met roggebloem bestoven werkvlak en opbollen tot een rond brood. Leg het met de naad naar beneden in het rijsmandje. Ik leg eerst een met roggebloem bestoven katoenen doek in. Zet dit in de buurt van de oven om nog eens een uur tot anderhalf uur te rijzen.

Zet de oven ondertussen op een hoge stand (tenminste 240°C) en zet de gietijzeren pan (met deksel) in het midden van de oven.

Wanneer het brood goed gerezen is haal je de pan uit de oven. Neem de deksel eraf. Keer het mandje op je hand om (zodat de naad naar beneden op je hand komt en leg het brood in de pan. Wees hierbij voorzichtig, want de pan is gloeiend heet!

Snij nu met een scherp mes (bijvoorbeeld een scheermesje) bijvoorbeeld een kruis over het midden. (je kunt er ook voor kiezen het deeg met de naad naar boven in de pan te doen, dan krijg je een wat wildere vorm zoals bij de Sint Maartensbol).

Doe nu de deksel weer op de pan en zet hem weer in de oven voor 25 minuten. Haal daarna de deksel eraf en laat het nog 15 minuten en stel de temperatuur naar beneden bij (bij mijn oven zet ik hem op 175°C).

Daarna uit de oven en pan halen en op een rooster laten afkoelen.

Bon appétit!

Pain de Campagne

Wanneer ik denk aan Pain de Campagne, dan zie ik een zonnig terrasje van een bistro in Frankrijk onder de beschermende schaduw van tot dak gesnoeide platanen met hun bladderende gevlekte schors. Het is een rustiek brood met een stevige structuur dat een prima begeleider is van een stoofschotel, zowel in de zomer als in de herfst. Pain de Campagne is letterlijk landbrood en vind haar oorsprong in de gemeenschapsovens van dorpjes waar mensen hun eigengemaakte deeg konden laten bakken. Ze werden gemaakt van de voor handen zijnde graansoorten waarvan het meel gezeefd werd zodat het brood niet te stug werd. Oorspronkelijk ook alleen met desem als rijsmiddel, maar na het ontstaan van gist werd ook dat gebruikt. Pain de Campagne kan bestaan uit pure tarwebloem, of een mengsel van tarwe en rogge. Dit schijnt te zijn ontstaan doordat tussen het tarwe op het veld vaak nog wat rogge groeide en dat samen tot meel wordt vermalen. Het lekkere van de toevoeging van rogge is dat het een stevige smaak geeft aan het brood en dat het ook bijdraagt aan de stevigere structuur van het brood.

Toen wij terugkwamen van onze vakantie kreeg ik zin in een Tajine de poulet fermier (boeren kip uit de tajine). Daar wilde ik zo’n zelfgebakken brood bij hebben. Helaas had ik echter geen eigen desem meer na de vakantie. Deze is wel natuurlijk weer opgestart. Wel had ik vloeibare roggedesem uit een zakje dat ik af en toe in Duitsland koop. Ook had ik natuurlijk droge gist in huis. Om het wat extra’s te geven aan de structuur voeg ik wat seminola of durum meel toe. Dit kun je bijvoorbeeld bij een Turkse supermarkt vinden (goedkoper dan bij de Italiaanse delicatessenwinkels)

Hieronder een eenvoudig recept voor een overheerlijke pain de campagne:

Ingrediënten

  • 100g seminola (durum meel)
  • 100g roggebloem
  • 300g tarwebloem
  • 7g gist
  • 75g roggedesem (1 zakje)
  • ca. 250ml lauw water (kijk vooral of het deeg niet te nat wordt)
  • 12g zout
Wat heb je verder nodig?
  • Olijfolie extra vierge voor het invetten van de kom voor het rijzen (geeft ook extra smaak aan het deeg)
  • Oven met boven- en onderwarmte
  • gietijzeren pan met deksel die in de oven kan
  • kneedmachine tenzij je met de hand wil kneden
  • rijsmandje
  • bloem om te bestuiven

Bereiding:

Meng de verschillende soorten meel door elkaar en maak een kuiltje in het midden en giet daarin het water.

Meng gist en desem in het water en meng dit met wat van de bloem tot een papje. Dek het papje af met wat van de bloem en laat dit een kwartier staan tot je duidelijk bellen ziet ontstaan.

Meng alles door elkaar en voeg tijdens het mengen het zout toe. Wanneer alles goed vochtig is en aan elkaar plakt kun je het in de kneedmachine zetten (niet te hoge stand) en kneden tot het een deeg is geworden (ca. 10 min.). Nu hoor je vaak dat het deeg goed is als je er een vliesje van kunt maken. Helaas lukt mij dit zelden met de tarwesoorten die ik gebruik. Ook de toevoeging van rogge draagt er niet aan bij. Wat ik belangrijker vind is dat het een soepel deeg is dat niet echt meer plakt (pikkerig als de plakrand van een post-it blaadje). Maar laten we wel zijn, soms is het toch iets plakkeriger dan de bedoeling.

Kneed het nog even kort door op een met tarwebloem bestoven werkvlak en bol het op zodat het mooi strak kan rijzen in een met de olijfolie ingevette kom. Dek het af met wat huishoudfolie en een theedoek. Dit doe ik tegen uitdrogen omdat ik geen rijskast heb, ik ben immers thuisbakker en geen professional die productie moet draaien! (TIP: bij de Ikea kun je ronde kunststof mengkommen (Allehanda) kopen met een deksel.) Laat dit nu een uur rijzen in een goed warme omgeving (zomers doorgaans geen probleem). Ga in de tussentijd een beetje orde op zaken stellen in de keuken of lekker een boek lezen.

Na een uur het deeg doorslaan op een met roggebloem bestoven werkvlak en opbollen tot een rond brood. Leg het met de naad naar boven in het rijsmandje. Ik leg eerst een met roggebloem bestoven katoenen doek in. Zet dit in de buurt van de oven om nog eens een uur te rijzen.

Zet de oven ondertussen op een hoge stand (tenminste 220°C) en zet de gietijzeren pan (met deksel) in het midden van de oven.

Wanneer het brood goed gerezen is haal je de pan uit de oven. Neem de deksel eraf. Keer het mandje op je hand om (zodat de naad naar beneden op je hand komt en leg het brood met de naad naar beneden in de pan. Wees hierbij voorzichtig, want de pan is gloeiend heet!

Snij nu met een scherp mes (bijvoorbeeld een scheermesje) bijvoorbeeld een kruis over het midden. (je kunt er ook voor kiezen het deeg met de naad naar boven in de pan te doen, dan krijg je een wat wildere vorm zoals bij de Sint Maartensbol).

Doe nu de deksel weer op de pan en zet hem weer in de oven voor 30 minuten. Haal daarna de deksel eraf en laat het nog 15 minuten en stel de temperatuur naar beneden bij (bij mijn oven zet ik hem op 175°C).

Daarna uit de oven en pan halen en op een rooster laten afkoelen.

Bon appétit!

 

Landelijke inspiratie

Vakanties zijn ideale tijden om inspiratie op te doen in het leven. Het heet niet voor niets recreëren, na alle drukte van werk, studie of wat dan ook neem je de ruimte om weer tot jezelf te komen, jezelf dus te re-creëren. In mijn vakanties ga ik altijd op zoek naar ambachtelijk gemaakte producten die lokaal worden gemaakt en getuigen van landelijke inspiratie. Zo heb ik dit jaar in Nederland en Duitsland bieren ontdekt en brood en gebak geproefd die mij weer inspireren om ambachtelijk gemaakte dingen zelf te proberen.
Net terug van de vakantie overdenk je het allemaal nog eens en je haalt herinneringen aan eerdere vakanties op. Zo moest ik denken aan het weekendje weg naar Parijs in 2016 met mijn gezin. Onderaan de Montmartre, na ons bezoek aan de Sacré-Coeur, zaten we op een terrasje van een klein bistrootje. Daar genoten we van Tajine de Poulet fermier, oftewel boerenkip uit de tajine. De sfeer die daar hing, de leuke gesprekken die we hadden met een stelletje dat ook op het terras zat en de overheerlijke smaak van de kip met Noord-Afrikaanse invloeden kwamen allemaal naar boven. Tijd om ook zelf die Tajine te maken.

Nadat ik de boodschappen had gedaan moest ik eigenlijk nog een brood kopen om erbij te eten. Meestal halen we dan een platbrood bij onze Irakese buurman, maar eigenlijk kreeg ik veel meer zin in Pain de Campagne (landbrood dus). Maar ja, na de vakantie was er weinig over van mijn eigen desem, dus moest ik het met droge gist en voorverpakte desem doen. Wel natuurlijk weer een nieuwe desem gestart om binnenkort weer eigen desembroden te bakken. Toch mocht het resultaat er zijn. Een heerlijk landbrood dat een goede begeleider is van de poulet fermier.

Pain de Campagne

Landelijke inspiratie in bier

Tijdens de vakantie heb ik zowel in Nederland als in Duitsland verschillende bieren geproefd. Hierbij waren er een aantal bieren die mij aangenaam verrasten. Zo vond ik in de achterhoek het bier “Rein” van het Epe biercollectief. Het is een Quadrupel in Belgische Abbey stijl van 10%. Maar waarom hij mij opviel was dat hij qua smaak erg deed denken aan mijn eigen gebrouwen quadrupel. Niet zo zoet, maar met een hoppig karakter en een lekkere bittere smaak. Mijn eigen quadrupel onderscheidt zich dan weer door het lichte zuurtje en het troebele uiterlijk dat door de toevoeging van tarwevlokken en tarwemout ontstaat. Misschien vindt de brouwer van Rein de inspiratie niet zozeer landelijk, maar het is wel een lokaal initiatief dat je niet overal zomaar vindt.

In Duitsland ontdekte ik van G & A Veltins het ongefilterde landbier “Grevensteiner” dat fris was als pilsner, maar welke donkerder was en met een moutigere en drogere smaak dan pils. Ik vermoed dat door de toevoeging van caramelmout de kleur en smaak is verstevigd. Het is gebrouwen volgens het Reinheitsgebot zodat het gebrouwen is met alleen gemoute granen, hop, water en gist. De brouwer zal de landelijke inspiratie hebben gevonden in het Eifeler Landbier, maar dan met een wat stevigere smaak. Dat Eifeler Landbier is namelijk wat waterig en geeft niet echt een verrassende bierervaring.

Eigen landelijke inspiratie

Thuisgekomen kon ik genieten van mijn eerste zelfgebrouwen witbier. Ik heb hem de naam Witte de With meegegeven, verwijzend naar de straat waar ik woon en waar ik ben begonnen met bierbrouwen. Het bleek een stevige zeeschuimer te zijn met, voor een witbier, een behoorlijk alcoholpercentage (6,8%).  Ondertussen kon ik mijn eigen quadrupel gaan overhevelen naar een tweede gistingsvat. Het bier is al behoorlijk goed op smaak en komende week hoop ik te gaan bottelen. Binnenkort is er namelijk een mooi feest en kan ik mensen van mijn bieren laten proeven.